جنبش دانشجویی در ایران سابقهای طولانی دارد و امروز در تحولات کشور نیز بسیاری چشم به دانشجویان دارند که ببینند آینده ایران به کدام سو میرود.
به گزارش خبر24، جنبش دانشجویی در ایران سابقهای طولانی دارد و امروز در تحولات کشور نیز بسیاری چشم به دانشجویان دارند که ببینند آینده ایران به کدام سو میرود.
عُمر نهاد دانشگاه در ایران به یکصد سال نمیرسد، اما در همین مدت، دانشجویان نقش مهمی در تحولات سیاسی و اجتماعی داشتهاند. این نقش، مستقل از جایگاه علمی و نخبگانی دانشگاهها بوده که حرکت دهنده توسعه کشور است.
سیاست، شانه به شانه دانشگاه
امر سیاسی همواره دوش به دوش دانشگاهها بوده و در تاریخ علم مدرن و در بسیاری از کشورها، دانشگاهها بازیگران مهمی در عرصه سیاست بودهاند.
دلیل سیاسی شدن دانشگاهها، جایگاه اقتصادی و اجتماعی دانشجویان و مطالبه استقلالخواهی، عدالتطلبی و آزاداندیشی آنهاست.
دانشجویان در سن و سالی هستند که اولا از نظر تجربه زیستن، تازه به استقلال رسیده و میخواهند راه چیشروی خود برای زندگی را هموار کنند و ثانیا به لحاظ اقتصادی هنوز درگیر فشارهای معیشتی نشدهاند که بازار کار و اقتضائات خانواده، آنها را به سمت محافظهکاری سوق دهد.
به همین دلیل دانشجویان به سمت آرمانگرایی سوق پیدا میکنند و معمولا سیاست را عرصهای جذاب برای تجربیات تازه خود میبینند.
استعمارستیزی، ویژگی جنبشهای دانشجویی معاصر
در ایران و کشورهای شبیه به ایران، جنبش دانشجویی افزون بر کارکردهای سیاسی داخلی و برعهده گرفتن نقشی شبه حزبی، جایگاهی منطقهای و جهانی نیز پیدا کرده است. دلیل این امر، روحیه استقلالطلبانه و استعمارستیزانه جنبشهای دانشجویی است.
در واقع دانشجویان در تاریخ معاصر ایران پیشران تحرکات ضداستعماری بوده و شعارها، تجمعات و تحرکات آنها همواره علیه ایفای نقش خارجی در کشور بوده است.
نمود این واقعیت را میتوان در جنبش دانشجویی ۱۳۳۲ دید که در اوج سرکوب و استبداد پهلوی در دوران پساکودتا، این دانشجویان هستند که وابستگی شاه به آمریکا را شماتت کرده و در اعتراض به سفر مقام آمریکایی، خون خود را تقدیم نهضت رهایی بخش ایران میکنند.
به جز این، نقش دانشجویان داخل و خارج کشور در انقلاب اسلامی نیز حائز اهمیت است، بهطوری که در انقلاب ۵۷ دانشجویان جایگاهی غیرقابل انکار داشته و نقاب مدرنیته را از چهره نظام استبدادی پهلوی میاندازند.
تلاش برای انحراف شعارهای دانشجویی
با این وجود از فردای پیروزی انقلاب اسلامی، سرویسهای جاسوسی دولتهای غربی و شرقی تلاش کردند شعارهای جنبش دانشجویی را به سود خود مصادره کرده و جهتگیری دانشگاهها علیه نظام سلطه را تغییر دهند.
اوج این روند در سالهای نخست پیروزی انقلاب و مسلح شدن دانشگاهها رخ داد که در نهایت برای پایان دادن به نفوذ گروهکهای وابسته، کار به تعطیلی دانشگاهها کشید.
پس از آن یکبار دیگر سناریوی انحراف در حوادث کوی دانشگاه تکرار شد و لبه تیز شعارهای جنبش دانشجویی که سالها علیه آمریکا و متحدانش بود، به سوی داخل چرخید! این روند بعدها در فتنه ۸۸ نیز پی گرفته شد تا معلوم شود پروژه معنازدایی از جنبش دانشجویی تا چه اندازه جدی است.
نقشه بیآبرو کردن یک جنبش اصیل
در هفتههای اخیر که جنگ ترکیبی علیه ایران آغاز شده، تلاش بیشتری اینبار برای بیآبرو کردن جنبش دانشجویی انجام شد.
سرویسهای جاسوسی غربی و منطقهای وقتی دیدند نمیتوانند شعارهای اصیل عدالتخواهانه و استعمارستیزانه در دانشگاهها را از بین ببرند، سعی کردند تا با شعارهای انحرافی، مردم را از دانشگاهها ناامید کنند. پروپاگاندای رسانهای بر روی فحاشیهای شعارگونه در برخی دانشگاهها با همین هدف صورت گرفت که افکارعمومی شاهد اضمحلال یک جنبش تاریخی عظیم در کشور باشد.
با این همه دانشجویان خیلی زود شعارهای تحمیلی و توهینآمیز را پس زده و هشیارانه متوجه دسیسهای که برای اعلام مرگ جنبش دانشجویی در ایران طراحی شده بود، شدند.
دانشجویان امروز بهخوبی میدانند که شعارهای وارداتی و تحمیلی با رویکرد آشوبطلبانه، جایگاهی در هندسه فکری نخبهگرایانه جنبش دانشجویی نداشته و دانشگاه برای پیگیری مطالبات خود نیازمند بازتعریف آرمانهای اصیل ملی و جهانی است.
۱۶ آذر، فرصتی برای احیای آرمان دانشگاه
در همین راستا، ۱۶ آذر فرصتی مغتنم برای بازگشت به آرمانها و ریشههای جنبش دانشجویی است. فرصتی برای بازخوانی فریادهای ضدآمریکایی شهدای دانشجو و حفظ هشیاری در برابر آنها که میخواهند با طرح شعارها و مطالبات انحرافی، از دانشگاه انتقام بگیرند.
کیست که نداند، بهبود روندهای حکمرانی و توسعه همهجانبه کشور در آینده نیاز به مشارکت نخبگان دانشگاهی دارد؛ اما دولتهای غربی با ایجاد آشوب و ذهنیت منفی در نسل دانشجو، قصد ربودن دانشجویان و تحمیل مهاجرت ناخواسته را به آنان دارند تا فرصت بهره برداری از نخبگان دانشگاه های ایران، نصیب آنان شود.
سرمایهگذاری ویژه بر روی خروج دانشجویان و اساتید دانشگاه از کشور، همزمان با پمپاژ اخبار منفی از ایران و تزریق ناامیدی و یاس به نسل جوان، همه و همه راهبردهای غرب برای تضعیف ایران است تا نخبگان ایرانی را به مهاجرانی بی وطن و بله قربانگو در نظام سرمایهداری تبدیل کند.
۱۶ آذر و تامل در فلسفه وجود دانشگاه در کشور فرصتی است که میتواند دانشجویان را متوجه سناریوی پیچیده برای حذف جنبش دانشجویی و ضربه زدن به نظام نخبگی کشور کرده و مانع از موفقیت سرویسهای جاسوسی در بدنام کردن دانشجویان شود.
جاسوسان غربی که در برنامه توسعه هستهای و یا خودکفایی علمی ایران در شرایط تحریم درک کردهاند دانشجویان و دانشگاهیان سنگر اصلی در برابر تحریمهای ظالمانه هستند، میخواهند هرطور شده این سنگر را فتح کنند اما اصالت جنبش دانشجویی و هشیاری دانشجویان بیتردید آنان را ناکام گذاشته و نهضت علمی ایران با رویکرد سیاسی ضداستعماری همچنان باقدرت پیش خواهد رفت.