سرمایهگذاری با اهداف مختلف و در زمینههای گوناگون شکل میگیرد. تبلیغ و تشویق ایرانیان به سرمایهگذاری در ترکیه از سالهای گذشته تاکنون مطرح شده است و حالا شیوههای جدیدتری از این اقدام به افراد معرفی میشود.
به گزارش خبر۲۴، سرمایهگذاری ایرانیان در کشورهای خارجی به خصوص کشورهای همسایه همیشه مورد توجه افراد قرار داشته است. طی سالهای گذشته، خرید املاک در ترکیه و ارمنستان یکی از برجستهترین سرمایهگذاریهایی بوده که توسط ایرانیان به عنوان شهروندان خارجی در کشور صورت گرفته است. همچنین امارات، ترکیه و کانادا از جمله مقصدهایی برای فرار سرمایههای ایرانیان معرفی شده است.
علیرغم رشد خرید ملک و سرمایهگذاری در مسکن در کشور ترکیه تا سال گذشته، حالا بررسیها نشان میدهد که میزان سرمایه ایرانیان در این کشور سیر نزولی دارد. باتوجه به کماستقبالشدن این موضوع، حالا شیوهای جدید برای سرمایهگذاری پیشروی ایرانیان قرار گرفته است. اتفاقی که نه تنها برای ایرانیان خارج از کشور، بلکه برای ایرانیان داخل کشور نیز مشوقی در جهت سپردن سرمایه در ترکیه است.
فارغ از مباحثی چون علت سرمایهگذاری ایرانیان در کشورهای دیگر و ریشهیابی دلایل فرار سرمایه از ایران و پذیرش ریسک سرمایهگذاری در سایر کشورها، طی این گزارش صرفا به بررسی راههای جدید سرمایهگذاری در ترکیه، مشوقها و البته ریسک و خطرات آن پرداخته خواهد شد.
ایرانیان جایگاه دوم سرمایهگذاری در ملکهای ترکیه را پس از روسها به خود اختصاص دادهاند. براساس آمارهای منتشرشده، ایرانیان رکورد خرید مسکن در این کشور را در سپتامبر ۲۰۲۲ پس از روسها شکستند. پیشبینیها میگوید ایرانیان از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۲ ۳۵هزار و ۵۵۸ فقره مسکن خریدهاند که اگر به طور میانگین رقم پرداختی بهازای هر مسکن ۲۵۰هزار دلار در نظر گرفته شود، در این بازه زمانی حدود ۹ میلیارد دلار سرمایه از کشور خارج شده است.
در سال جاری برآوردها نشان میدهد که ایرانیان سرمایهگذاری در این کشور را ادامه دادهاند اما نه با ارقامی که تاکنون مطرح شده بود. سرمایهگذاری ایرانیان به نسبت سال گذشته در ملک ۴۵درصد و همچنین در ثبت شرکت ۴۳درصد کاهش یافته است. این روند کاهشی به علتهایی چون افزایش ریسکهای سرمایهگذاری، تغییر و تحولات قوانین مهاجرتی، کاهش حاشیه سود سرمایهگذاری و تغییر و تحولات سیاستگذاری پولی و بانکی ترکیه اتفاق افتاده است.
ترکیه در اقدامی برای جذب مجدد سرمایهها، شهروندان سایر کشورها را تشویق به سپردهگذاری در بانکها میکند. پرداخت سود بانکی در ازای وجه سپردهگذاری یکی از راههای جدید ترکیه برای جذب سرمایههای خارجی است. در این شیوه افراد میتوانند با سه سال سپردهکذاری و بلوکه شدن پولشان، علاوهبر دریافت سود بانکی، اقامت دائم و سپس تابعیت این کشورا را نیز اخذ کنند. نکته مهم در این شیوه آن است که امکان سپردهگذاری با سرمایهی خرد نیز برای افراد فراهم شده است که توضیح مفصل آن در این مبحث نمیگنجد.
سپردهگذاری در بانکهای ترکیه برخلاف ظاهر آن که هم ساده به نظر میآید و هم گزینهی جذابی برای سرمایهگذاری است، از قوانین خاصی پیروی میکند که ممکن است افراد را در دام بیاندازد. بلوکهشدن داراییها، وضع مالیات برای افراد و ریسکهای مهمی چون تحریمهای بینالمللی علیه ایرانیان از جمله چالشهای حائز اهمیت و لازم به توجه در این موضوع هستند.
دارایی افراد پس از سپردهگذاری در این حسابها غیرقابلبرداشت خواهد بود و به مدت تعیینشده بلوکه است. از طرفی وضع مالیات برای هر فرد متناسب با میزان سپرده از دیگر مواردی است که افراد در ابتدای فرایند افتتاح حساب و سپردهگذاری به آنها توجه ندارند.
مهمترین ریسکها در این نوع سرمایهگذاری اما نوسانات نرخ لیر و همچنین مسدودشدن حسابهای بانکی ایرانیان در اثر تحریمهای بینالمللی است. لیر در حال حاضر در دورانی قرار دارد که نوسانات زیادی قیمتی زیادی شامل آن است. بررسی دامنه نوسان لیر کاملا نشان میدهد که سرمایهگذاری در بانکهای ترکیه یک ریسک خطرناک به حساب میآید.
از طرفی گسنرش تحریمها علیه ایرانیان یکی از موانع جدی در مسیر این نوع سرمایهگذاری است که ممکن است به علت آن حسابهای بانکی ایرانیان مسدود شود و کلیه سرمایهی آنان از دست برود. انسداد حساب بانکی ایرانیان در ترکیه از جمله شایعترین اتفاقاتی است که نمیتوان آن را رد کرد. براساس آمارها و بررسیهای صورتگرفته ایرانیان حاضر در ترکیه تاکید دارند که بانکهای این کشور به سادگی حسابهای ایرانیان را مسدود میکنند و تا زمان رفع مشکل، این اقدام ادامه خواهد داشت. دیده شده حتی امکان رفع مشکل برای برخی حسابها وجود نداشته و دارایی افراد در این بانکها در وضعیت مسدود باقی مانده است.
سرمایهگذاری اقدامی اقتصادی برای هر فرد است که بسته به میزان ریسکپذیری او به شکلهای متفاوتی مطرح میشود. گسترش این نوع سرمایهگذاریها همزمان انواع کلاهبرداریها در این حوزه را نیز افزایش میدهد. از طرفی افراد سودجو با تبلیغات دروغین به هر طریقی اقدام به جلب رضایت افراد به این نوع سرمایهگذاری خواهند کرد. بنابراین توصیه میشود تا افراد در ابتدا به طور منطقی با ریسکها و خطرات این حوزه آشنا شوند و برای هر اقدام اولیهای از کارشناسان معتبر مشورت بگیرند.